Overige: verschil tussen versies

1.427 bytes toegevoegd ,  10 jul 2017
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(198 tussenliggende versies door 45 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
in aanbouw...
{{auteurs|
|mainauthor= [[user:Drj|J.S.S.G. de Jong]]
|coauthor= [[user:Vdbilt|I.A.C. van der Bilt]]
|moderator= [[T.T. Keller]]
|supervisor=
}}
==Medicatie==
===Digitalis===
[[Afbeelding:med_digitalis.png|thumb|Typisch voor digitalisintoxicatie is de komvormige ST-depressie]]
Afwijkingen op het ecg die passen bij digitalisintoxicatie (digitalis = Lanoxin) zijn:
*komvormige ST-depressie.
*T-top vlak, negatief of bifasisch
*QT is verkort
*Verhoogde U-golfamplitude
*Verlengd PR-interval
*Brady-aritmiën:
**Sinusbradycardie
**AV-blok, inclusief compleet AV-blok en Wenckebach.
*Tachy-aritmiën:
**Junctionale tachycardie
**Boezemtachycardie
**Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie


===Medicatie===
Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel in combinatie met een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreem hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibrilleren, atriumfibrilleren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.


* '''digitalis :''' Het ECG toont
===Antiaritmica===
- komvormige ST-depressie.
* '''antiaritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ecg-veranderingen leiden;
 
**brede en onregelmatige P-top
- T-top vlak, negatief of bifasisch
**verlengd, breed QRS-complex
 
**verlengd QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculaire tachycardie)
- QT is verkort
**ontstaan van U-golf
 
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken ontstaat het effect van een glijbaan
- Verhoogde u-golf amplitude
 
- Verlengt PR- interval
 
Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel i.c.m. een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreme hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibbrileren, atriumfibbrileren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.
 
* '''anti-aritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ECG-veranderingen leiden;
 
- brede en onregelmatige P-top
 
- verlenging en brede QRS-complex
 
- verlenging QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculair tachycardie)
 
- ontstaan van U-golf
 
- bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken--> ontstaat het effect van een glijbaan


Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)
Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)


===Pericarditis===
=== Nortriptyline-intoxicatie ===
[[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline-intoxicatie. Het natriumkanaalremmende effect uit zich in een verbreed QRS-complex en een verlengde QT-tijd.]]
[[Afbeelding:ECG_TCA_intox.jpg|thumb| Ernstige intoxicatie met tricyclische antidepressiva.]]
{{clr}}


Bij dit ziektebeeld kan er een ST-elevatie ontstaan. Er lijkt dan ook sprake te zijn van optilling van de T-top (deze keert niet terug naar de basislijn).
=== Amitriptyline-intoxicatie ===
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline-intoxicatie. Het remmende effect van het natriumkanaal uit zich in een verbreed QRS-complex.]]
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een ecg van dezelfde patiënt vóór de intoxicatie.]]


Bij ''pericarditis exsudativa'' ontstaat een kleinere QRS-complex in zowel de extremiteits als precordiale afledingen. Bij ''pericarditis constrictiva'' vind men eveneens een kleiner QRS-complex als diffuse, aspecifieke ST veranderingen.
{{clr}}


Bij pericarditis heb je in pricipe vier stadia:
==Pericarditis==
{{:Pericarditis}}


stadium I:    ST elevatie in bijna alle afleidingen
==Myocarditis==


stadium II:   pseudonormalisatie (transitie)
[[w:Myocarditis|Myocarditis]] is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirocheet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.


stadium III:  omgekeerde T-waves
Acute myocarditis veroorzaakt aspecifieke ST-veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met zowel supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T-golfafwijkingen komen ook voor.


stadium IV:   normailsatie
==Longembolie==
{{:Longembolie}}


==Longemfyseem==
Het ecg toont in de afleidingen I, II, III laagvoltage-QRS-complexen. Tevens vindt men een rechterasdraaiing (negatief QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechterkamer moet pompen. Dit leidt tot rechterkamerhypertrofie.


[[afbeelding:Pericarditis_stadia.GIF]]
==Pacemaker==
Zie het eigen hoofdstuk [[Pacemaker]]


Houd er rekening mee dat je bij het zoeken naar stadium I pericarditis, ST-elevatie hebt in alle afleidingen behalve in aVR, V1 en III.
==Tamponnade==
[[Afbeelding:ECG000028.jpg|thumb|Elektrische alternans]]
Bij een tamponnade bevindt zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Dit kan worden veroorzaakt door een pericarditis of een myocarditis. Ook na een myocardinfarct kan dit voorkomen, het syndroom van Dressler.
Indien bij patiënten met kanker pericardvocht en een tamponnade voorkomt is dit vaak een uiting van de ziekte: dit heet een pericarditis carcinomatosa.  


===Myocarditis===
Het ecg bij een harttamponnade toont:
*Sinustachycardie
*Laagvoltage-QRS-complexen, [[microvoltages]]
*Alternatie van de QRS-complexen, veelal in een 2:1-ratio. Elektrische alternans wordt ook gezien bij patiënten met myocardischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyaritmiën
*PR-segmentdepressie (dit is ook te zien bij een [[Ischemie#Atriaal_.2F_boezem_infarct|atriaal infarct]])


Myocarditis is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirochaet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.  
Als bij een patiënt met een harttamponnade de bloeddruk gemeten wordt kun je een pulsus paradoxus vinden. Dit betekent dat per hartslag de bloeddruk verandert.  
{{clr}}


Acute pericarditis veroorzaakt aspecifieke ST veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T golf afwijkingen komen ook voor.
==Ventriculair aneurysma==
[[image:Heart_left_ventricular_aneurysm_sa.jpg|thumb|Een ventriculair aneurysma van de voorwand door een doorgemaakt voorwandinfarct]]
Het ecg-patroon suggereert een acuut MI. Alle klassieke tekenen van een MI: Q-golven, ST-elevaties (> 1 mm, > 4 weken aanwezig) en T-golfinversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ecg's vereist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
{{clr}}


===Longembolie===
==Gedilateerde cardiomyopathie==
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST-veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.


Bij een longembolie zijn een aantal kenmerken te onderscheiden;
==Hypertrofische obstructieve cardiomyopathie==
HOCM is een erfelijke aandoening en vertoont meestal tekenen van [[ventrikelhypertrofie|linkerkamerhypertrofie]] en [[P_top_morfologie|linkerboezemdilatatie]].


* Afleiding I: Een diepe S segment
==Elektrolytstoornissen==
 
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen|elektrolytstoornissen]]
* Afleiding II: ST-depressie
 
* Afleiding III: Een diepe Q-segment
 
* Afleiding V1-V4: T-top inversie
 
'''NB''' Een longembolie kan een Rechter-Bundeltakblok veroorzaken.
 
Diepe S in afleiding VI. ST elevatie in afleiding II. Diepe Q + neg. T in afl. III. Draaiing van de hartas links/rechts Meestal rechts. Vaak sinustachycardie of boezemfibrilleren. Compleet of incompleet RBTB. ST depressie in T-top inversie precordiaal. Toename R/S ratio in VI.
 
 
Studies of ECG findings in Pulmonary Embolism:
 
 
 
• Ferrari E, et al. The ECG in pulmonary embolism. Chest. 1997;111:537-43
 
    − Anterior T wave inversions had a sensitivity of 85%, specificity of 81% for massive PE 
      in 80 patients with suspected to have PE; this was the most common finding on ECG
      (68%), followed by S1Q3T3 (50%)
 
 
• Rodger M, et al. Diagnostic value of the electrocardiogram in suspected pulmonary embolism.
Am J Cardiol. 2000; 86:807-9
 
 
    − In 246 consecutive patients with PE compared to controls, only tachycardia and
      incomplete RBBB differentiated PE from no PE.
 
 
• Sreeram N, et al. Value of the 12-lead ECG at hospital admission in the diagnosis of PE. Am
J Cardio 1999;73:298-303
 
    − In 49 patients with PE, ECGs were analyzed for RV overload. Although many of the
      patients with PE had signs of RV overload on ECG, these signs were non-specific and
      performed poorly in patients with underlying lung disease
 
 
• Stein PD, et al. Clinical characteristics of patients with acute pulmonary embolism. Am J Cardio. 1991;68:1723
 
 
    − In this retrospective study of 117 patients with acute PE, non-specific ST-T wave  changes were the most commonfinding on the ECG (49%)
 
Chan TC concludeert dat het ECG als diagnostisch instrument bij mensen met een longembolie onvoldoende is. Het ecg is wel bruikbaar bij mensen met een vermoedelijke longembolie om potentieel levensbedreigende diagnoses zoals het myocard infarct te diagnostiseren.
(Chan TC, Vilke GM, et al. Electrocardiographic manifestations: pulmonary embolism. J Emerg Med. 200; 21(3):263-70)
 
===Emfyseem===
 
Het ECG toont in de afleidingen I, II, III laag gevolteerde QRS-complexen. Tevens vindt men een rechter asdraaing (negatieve QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechter kamer moet pompen. Dit leidt tot rechter kamerhypertrofie.
 
===Pacemaker===
 
Een pacemaker zendt regelmatige elektrische impulsen uit. Deze worden op de ECG als smalle verticale uitslagen 'spikes' geregistreerd. De verwachting is dat elk impuls de kamers stimuleerd. Deze impulsen zijn kunstmatig en verzorgen een depolarisatie dat als het ware uit een ectopisch gebied ontstaat. Het ECG zal in principe het beeld van een '''PVC''' weergeven.
 
* '''epicardiale pacemker''' ''':''' Deze worden aan de oppervlakte van de linker kamer geplaast. De linker kamer wordt dus voor de rechter kamer gestimuleerd. Het beeld dat ontstaat is die van een rechter-bundeltakblok ( QRS-complex met een rechter-bundeltakblokpatroon en vaak ook een rechter asdraaing).
 
* '''rechter kamer pacemaker''' ''':''' Hierbij wordt de elektrode in de rechterkamer geplaatst. Dit leidt tot een linker-bundeltakblokpatroon en een linker asdraaing. De positie van de elektrode kan eveneens worden bepaald. Toont het ECG een ''normale as'' dan ligt de elektrode in het midden van de rechter kamer. Vindt men echter een ''rechter asdraaing'' dat ligt de elektrode onder de pulmonaliskleppen in het uitstroongebied.
 
* '''demand pacemaker''' ''':''' Deze pacemaker detecteert de depolarisaties van het hart en stelt zelf vast wanneer hij moet vuren en wanner er mee op te houden.
 
* '''overige'''
 
- atriumpacing-->  hierbij worden de atria geprikkeld
 
- atriumsynchroon pacing--> pacing op geleide van de P-top
 
- AV-sequentieel pacing--> prikeling van zowel de atria als de ventrikels.
 
===Tamponade===
 
===Ventriculair Aneurysma===
 
Het ECG patroon suggereert een acute MI. Alle klassieke tekenen van een MI; Q-golven, ST-elevaties (>1mm, >4 weken aanwezig)en T-golf inversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ECG's verreist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
 
===Gedilateerde Cardiomyopathie===
 
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.
 
===Hypertrofische Obstructieve Cardiomyopathie===
HOCM is een erfelijke aandoening
 
Deze vertonen meestal tekenen van linkerkamerhypertrofie en linkerboezemdilatatie.
 
===Electrolytstoornissen===
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen]]
 
===Hypothermie===
 
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristike afwijkingen;
 
* sinubradycardie


==Hypothermie==
[[Afbeelding:osborne.png|thumb| een Osborne-J-golf]]
[[Afbeelding:osborne_ecg.jpg|thumb| Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 32 graden Celsius. Sinusbradycardie en een Osborne-golf in V2-V5 zijn zichtbaar]]
[[File:JJ0001.jpg|thumb|Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 28 graden Celsius toont sinusbradycardie, duidelijke QT-verlenging en Osborne-golven]]
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen:
* sinusbradycardie
* verlenging QTc-interval
* verlenging QTc-interval
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* Osborne-golven (trage deflecties aan het einde van het QRS-complex)
{{clr}}


* Osborne-golven (trage deflexies aan het einde van het QRS-complex)
==Ecg-uitingen van cerebrale aandoeningen==
 
[[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| Ecg van een 74-jarige patiënte met een subarachnoïdale bloeding. Met name de negatieve T-toppen en de QT-verlening vallen op.]]
[[Afbeelding:osborne.gif|200px|thumb|left| een Osborne J golf]]
In 1938 publiceerde Aschenbrenner <cite>Aschenbrenner</cite> dat repolarisatatiestoornissen kunnen optreden bij intracraniële drukverhoging. Sindsdien zijn er veel publicaties verschenen waarbij ecg-afwijkingen zijn beschreven bij aandoeningen van het centrale zenuwstelsel.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


De ecg-afwijkingen die zijn beschreven zijn:
*ST-elevaties,
*ST-depressie,
*T-topveranderingen, waarbij diepe negatieve T's over de precordiale afleidingen het meest frequent worden beschreven,
*verlengde QT-tijd,
*prominente U-golven.


'''Lown Ganong Levine Syndroom'''
Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij [[w:Subarachnoid_hemorrhage|subarachnoïdale bloedingen (SAB)]] (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 ecg een afwijking te zien), maar ook bij [[w:Subdural_haematoma|subdurale hematomen]], ischemische [[w:Cerebrovascular_accident|CVA]]'s, [[w:Brain_tumor|hersentumoren]], [[w:Guillain-Barre|Guillain-Barré]], [[w:Epilepsy|epilepsie]] en bij [[w:Migraine|migraine]]. De ecg-afwijkingen zijn over het algemeen reversibel en hebben beperkte prognostische waarde. Toch kunnen de repolarisatieafwijkingen gepaard gaan met myocardschade en echocardiografische afwijkingen. De oorzaak van de ecg-afwijkingen is niet geheel duidelijk. Gedacht wordt aan een overstimulatie van het sympathische zenuwstelsel en een daarop volgende "catecholaminestorm".


Het Lown Ganong Levine Syndrome is een pre-excitatie syndroom waarbij de atria verbonden zijn met onderste deel AV knoop of His. Op het ECG zie je het volgende:
==Contusio cordis / Commotio cordis==
[[w:Cardiac_contusion|Contusio cordis]] (contusio cerebri = 'hersenschudding', contusio cordis dus een 'hartschudding') wordt veroorzaakt door een stomp borsttrauma, meestal als gevolg van een auto- of motorongeluk of bij vechtsporten<cite>Maron</cite>. Hierbij kunnen ritmestoornissen optreden of hartfalen. De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek en echocardiografie.
Mogelijke afwijkingen op het ecg zijn:<cite>Sybrandy</cite>


'''Niet-specifieke afwijkingen'''
*Pericarditis-achtige ST-elevatie of PTa-depressie
*Verlengd QT-interval
'''Myocardschade'''
*Nieuwe Q-golven
*ST-T-segmentelevatie of -depressie
'''Geleidingsstoornissen'''
*Rechterbundeltakblok
*Fasciculair blok
*AV-geleidingsstoornissen (1e-, 2e- en 3e-graads-AV-blok)
'''Aritmieën'''
*Sinustachycardie
*Atriale en ventriculaire extrasystolen
*Boezemfibrilleren
*Ventriculaire tachycardie
*[[Ritmestoornissen#Ventrikelfibrilleren|Ventrikelfibrilleren]]
*Sinusbradycardie
*Atriale tachycardie


* kort PR interval, < 120 ms
==Lown-Ganong-Levine-syndroom==
Het Lown-Ganong-Levine-syndroom is een pre-excitatiesyndroom waarbij de atria verbonden zijn met het onderste deel van de AV-knoop of Hisbundel. Op het ecg zie je het volgende:
* kort PR-interval, < 120 ms
* normaal QRS-complex
* geen delta-wave
==Linker- en rechterbundeltakblok==
zie: [[Geleidingsvertraging]]


* normaal QRS complex
==Cocaïne-intoxicatie==
<!--col1-->[[Image:JJ00001.jpg|200px]]


* geen delta wave
==Referenties==
<biblio>
#Sybrandy pmid=12695446
#Rodger pmid=11018210
#Ferrari pmid=9118684
#Aschenbrenner Aschenbrenner R, Bodechtel G, ''Über Ekg.-Veränderungen bei Hirntumorkranken''. Journal of Molecular Medicine, 17, 9, 2/1/1938, Pages 298-302, http://dx.doi.org/10.1007/BF01778563
#Maron pmid=14681516
</biblio>