Overige: verschil tussen versies

3.748 bytes toegevoegd ,  10 jul 2017
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(189 tussenliggende versies door 44 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
in aanbouw...
{{auteurs|
 
|mainauthor= [[user:Drj|J.S.S.G. de Jong]]
|coauthor= [[user:Vdbilt|I.A.C. van der Bilt]]
|moderator= [[T.T. Keller]]
|supervisor=
}}
==Medicatie==
==Medicatie==
===Digitalis===
===Digitalis===
* '''digitalis :''' Het ECG toont
[[Afbeelding:med_digitalis.png|thumb|Typisch voor digitalisintoxicatie is de komvormige ST-depressie]]
**komvormige ST-depressie.  
Afwijkingen op het ecg die passen bij digitalisintoxicatie (digitalis = Lanoxin) zijn:
**T-top vlak, negatief of bifasisch
*komvormige ST-depressie.  
**QT is verkort
*T-top vlak, negatief of bifasisch
**Verhoogde u-golf amplitude
*QT is verkort
**Verlengt PR- interval
*Verhoogde U-golfamplitude
*Verlengd PR-interval
*Brady-aritmiën:
**Sinusbradycardie
**AV-blok, inclusief compleet AV-blok en Wenckebach.
*Tachy-aritmiën:
**Junctionale tachycardie
**Boezemtachycardie
**Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie


Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel i.c.m. een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreme hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibbrileren, atriumfibbrileren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.
Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel in combinatie met een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreem hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibrilleren, atriumfibrilleren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.


===Anti-artimetica===
===Antiaritmica===
* '''anti-aritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ECG-veranderingen leiden;
* '''antiaritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ecg-veranderingen leiden;
**brede en onregelmatige P-top
**brede en onregelmatige P-top
**verlenging en brede QRS-complex
**verlengd, breed QRS-complex
**verlenging QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculair tachycardie)
**verlengd QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculaire tachycardie)
**ontstaan van U-golf
**ontstaan van U-golf
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken--> ontstaat het effect van een glijbaan
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken ontstaat het effect van een glijbaan


Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)
Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)


==Pericarditis==
=== Nortriptyline-intoxicatie ===
 
[[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline-intoxicatie. Het natriumkanaalremmende effect uit zich in een verbreed QRS-complex en een verlengde QT-tijd.]]
Bij dit ziektebeeld kan er een ST-elevatie ontstaan. Er lijkt dan ook sprake te zijn van optilling van de T-top (deze keert niet terug naar de basislijn).
[[Afbeelding:ECG_TCA_intox.jpg|thumb| Ernstige intoxicatie met tricyclische antidepressiva.]]
{{clr}}


Bij ''pericarditis exsudativa'' ontstaat een kleinere QRS-complex in zowel de extremiteits als precordiale afledingen. Bij ''pericarditis constrictiva'' vind men eveneens een kleiner QRS-complex als diffuse, aspecifieke ST veranderingen.
=== Amitriptyline-intoxicatie ===
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline-intoxicatie. Het remmende effect van het natriumkanaal uit zich in een verbreed QRS-complex.]]
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een ecg van dezelfde patiënt vóór de intoxicatie.]]


Bij pericarditis heb je in pricipe vier stadia:
{{clr}}


*stadium I:    ST elevatie in bijna alle afleidingen
==Pericarditis==
*stadium II:  pseudonormalisatie (transitie)
{{:Pericarditis}}
*stadium III:  omgekeerde T-waves
*stadium IV:   normailsatie
 
 
[[afbeelding:Pericarditis_stadia.GIF]]
 
Houd er rekening mee dat je bij het zoeken naar stadium I pericarditis, ST-elevatie hebt in alle afleidingen behalve in aVR, V1 en III.


==Myocarditis==
==Myocarditis==


Myocarditis is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirochaet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.  
[[w:Myocarditis|Myocarditis]] is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirocheet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.  


Acute pericarditis veroorzaakt aspecifieke ST veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T golf afwijkingen komen ook voor.
Acute myocarditis veroorzaakt aspecifieke ST-veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met zowel supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T-golfafwijkingen komen ook voor.


==Longembolie==
==Longembolie==
{{:Longembolie}}


Bij een longembolie zijn een aantal kenmerken te onderscheiden: [[#ref Rodger M, et al. Diagnostic value of the electrocardiogram in suspected pulmonary embolism.]]
==Longemfyseem==
Am J Cardiol. 2000; 86:807-9
Het ecg toont in de afleidingen I, II, III laagvoltage-QRS-complexen. Tevens vindt men een rechterasdraaiing (negatief QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechterkamer moet pompen. Dit leidt tot rechterkamerhypertrofie.
* Sinustachycardie
* Rechtsbelasting, zich uitend in:
**[[P_top_morfologie|Rechteratriumdilatatie]]
**Hartasdraai naar rechts
**[[bundeltakblok|Rechter bundeltakblok]]
* Diepe S in I
* Q en negatieve T in III
* T top inversie anterior [[#ref Ferrari E, et al. The ECG in pulmonary embolism. Chest. 1997;111:537-43]]


Overigens is een longembolie niet op een ECG te diagnostiseren, het kan alleen als hulpmiddel dienen.
==Pacemaker==
Zie het eigen hoofdstuk [[Pacemaker]]


==Emfyseem==
==Tamponnade==
Het ECG toont in de afleidingen I, II, III laag gevolteerde QRS-complexen. Tevens vindt men een rechter asdraaing (negatieve QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechter kamer moet pompen. Dit leidt tot rechter kamerhypertrofie.
[[Afbeelding:ECG000028.jpg|thumb|Elektrische alternans]]
Bij een tamponnade bevindt zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Dit kan worden veroorzaakt door een pericarditis of een myocarditis. Ook na een myocardinfarct kan dit voorkomen, het syndroom van Dressler.
Indien bij patiënten met kanker pericardvocht en een tamponnade voorkomt is dit vaak een uiting van de ziekte: dit heet een pericarditis carcinomatosa.  


==Pacemaker==
Het ecg bij een harttamponnade toont:
Een pacemaker zendt regelmatige elektrische impulsen uit. Deze worden op de ECG als smalle verticale uitslagen 'spikes' geregistreerd. De verwachting is dat elk impuls de kamers stimuleerd. Deze impulsen zijn kunstmatig en verzorgen een depolarisatie dat als het ware uit een ectopisch gebied ontstaat. Het ECG zal in principe het beeld van een [[PVC]] weergeven.
*Sinustachycardie
*Laagvoltage-QRS-complexen, [[microvoltages]]
*Alternatie van de QRS-complexen, veelal in een 2:1-ratio. Elektrische alternans wordt ook gezien bij patiënten met myocardischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyaritmiën
*PR-segmentdepressie (dit is ook te zien bij een [[Ischemie#Atriaal_.2F_boezem_infarct|atriaal infarct]])


==Tamponade==
Als bij een patiënt met een harttamponnade de bloeddruk gemeten wordt kun je een pulsus paradoxus vinden. Dit betekent dat per hartslag de bloeddruk verandert.  
Bij een tamponade bevindt er zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Het ECG toont:
{{clr}}
*Sinus tachycardia
*Laag-voltage QRS complexen
*Alternatie van de QRS complexen, veelal in een 2:1 ratio. Electrische alternans wordt ook gezien bij patienten met myocard ischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyarrhythmien
*PR segment depressie


==Ventriculair Aneurysma==
==Ventriculair aneurysma==
Het ECG patroon suggereert een acute MI. Alle klassieke tekenen van een MI; Q-golven, ST-elevaties (>1mm, >4 weken aanwezig)en T-golf inversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ECG's verreist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
[[image:Heart_left_ventricular_aneurysm_sa.jpg|thumb|Een ventriculair aneurysma van de voorwand door een doorgemaakt voorwandinfarct]]
Het ecg-patroon suggereert een acuut MI. Alle klassieke tekenen van een MI: Q-golven, ST-elevaties (> 1 mm, > 4 weken aanwezig) en T-golfinversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ecg's vereist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
{{clr}}


==Gedilateerde Cardiomyopathie==
==Gedilateerde cardiomyopathie==
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST-veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.


==Hypertrofische Obstructieve Cardiomyopathie==
==Hypertrofische obstructieve cardiomyopathie==
HOCM is een erfelijke aandoening
HOCM is een erfelijke aandoening en vertoont meestal tekenen van [[ventrikelhypertrofie|linkerkamerhypertrofie]] en [[P_top_morfologie|linkerboezemdilatatie]].
Deze vertonen meestal tekenen van linkerkamerhypertrofie en linkerboezemdilatatie.


==Electrolytstoornissen==
==Elektrolytstoornissen==
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen]]
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen|elektrolytstoornissen]]


==Hypothermie==
==Hypothermie==
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristike afwijkingen;
[[Afbeelding:osborne.png|thumb| een Osborne-J-golf]]
* sinubradycardie
[[Afbeelding:osborne_ecg.jpg|thumb| Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 32 graden Celsius. Sinusbradycardie en een Osborne-golf in V2-V5 zijn zichtbaar]]
[[File:JJ0001.jpg|thumb|Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 28 graden Celsius toont sinusbradycardie, duidelijke QT-verlenging en Osborne-golven]]
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen:
* sinusbradycardie
* verlenging QTc-interval
* verlenging QTc-interval
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* Osborne-golven (trage deflexies aan het einde van het QRS-complex)
* Osborne-golven (trage deflecties aan het einde van het QRS-complex)
{{clr}}
 
==Ecg-uitingen van cerebrale aandoeningen==
[[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| Ecg van een 74-jarige patiënte met een subarachnoïdale bloeding. Met name de negatieve T-toppen en de QT-verlening vallen op.]]
In 1938 publiceerde Aschenbrenner <cite>Aschenbrenner</cite> dat repolarisatatiestoornissen kunnen optreden bij intracraniële drukverhoging. Sindsdien zijn er veel publicaties verschenen waarbij ecg-afwijkingen zijn beschreven bij aandoeningen van het centrale zenuwstelsel.
 
De ecg-afwijkingen die zijn beschreven zijn:
*ST-elevaties,
*ST-depressie,
*T-topveranderingen, waarbij diepe negatieve T's over de precordiale afleidingen het meest frequent worden beschreven,
*verlengde QT-tijd,
*prominente U-golven.
 
Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij [[w:Subarachnoid_hemorrhage|subarachnoïdale bloedingen (SAB)]] (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 ecg een afwijking te zien), maar ook bij [[w:Subdural_haematoma|subdurale hematomen]], ischemische [[w:Cerebrovascular_accident|CVA]]'s, [[w:Brain_tumor|hersentumoren]], [[w:Guillain-Barre|Guillain-Barré]], [[w:Epilepsy|epilepsie]] en bij [[w:Migraine|migraine]]. De ecg-afwijkingen zijn over het algemeen reversibel en hebben beperkte prognostische waarde. Toch kunnen de repolarisatieafwijkingen gepaard gaan met myocardschade en echocardiografische afwijkingen. De oorzaak van de ecg-afwijkingen is niet geheel duidelijk. Gedacht wordt aan een overstimulatie van het sympathische zenuwstelsel en een daarop volgende "catecholaminestorm".
 
==Contusio cordis / Commotio cordis==
[[w:Cardiac_contusion|Contusio cordis]] (contusio cerebri = 'hersenschudding', contusio cordis dus een 'hartschudding') wordt veroorzaakt door een stomp borsttrauma, meestal als gevolg van een auto- of motorongeluk of bij vechtsporten<cite>Maron</cite>. Hierbij kunnen ritmestoornissen optreden of hartfalen. De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek en echocardiografie.
Mogelijke afwijkingen op het ecg zijn:<cite>Sybrandy</cite>
 
'''Niet-specifieke afwijkingen'''
*Pericarditis-achtige ST-elevatie of PTa-depressie
*Verlengd QT-interval
'''Myocardschade'''
*Nieuwe Q-golven
*ST-T-segmentelevatie of -depressie
'''Geleidingsstoornissen'''
*Rechterbundeltakblok
*Fasciculair blok
*AV-geleidingsstoornissen (1e-, 2e- en 3e-graads-AV-blok)
'''Aritmieën'''
*Sinustachycardie
*Atriale en ventriculaire extrasystolen
*Boezemfibrilleren
*Ventriculaire tachycardie
*[[Ritmestoornissen#Ventrikelfibrilleren|Ventrikelfibrilleren]]
*Sinusbradycardie
*Atriale tachycardie
 
==Lown-Ganong-Levine-syndroom==
Het Lown-Ganong-Levine-syndroom is een pre-excitatiesyndroom waarbij de atria verbonden zijn met het onderste deel van de AV-knoop of Hisbundel. Op het ecg zie je het volgende:
* kort PR-interval, < 120 ms
* normaal QRS-complex
* geen delta-wave
==Linker- en rechterbundeltakblok==
zie: [[Geleidingsvertraging]]


[[Afbeelding:osborne.gif|200px|thumb|left| een Osborne J golf]]
==Cocaïne-intoxicatie==
<!--col1-->[[Image:JJ00001.jpg|200px]]


=='''Lown Ganong Levine Syndroom''' ==
==Referenties==
Het Lown Ganong Levine Syndrome is een pre-excitatie syndroom waarbij de atria verbonden zijn met onderste deel AV knoop of His. Op het ECG zie je het volgende:
<biblio>
* kort PR interval, < 120 ms
#Sybrandy pmid=12695446
* normaal QRS complex
#Rodger pmid=11018210
* geen delta wave
#Ferrari pmid=9118684
#Aschenbrenner Aschenbrenner R, Bodechtel G, ''Über Ekg.-Veränderungen bei Hirntumorkranken''. Journal of Molecular Medicine, 17, 9, 2/1/1938, Pages 298-302, http://dx.doi.org/10.1007/BF01778563
#Maron pmid=14681516
</biblio>