Overige: verschil tussen versies

1.595 bytes toegevoegd ,  10 jul 2017
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(160 tussenliggende versies door 44 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
in aanbouw...
{{auteurs|
 
|mainauthor= [[user:Drj|J.S.S.G. de Jong]]
|coauthor= [[user:Vdbilt|I.A.C. van der Bilt]]
|moderator= [[T.T. Keller]]
|supervisor=
}}
==Medicatie==
==Medicatie==
===Digitalis===
===Digitalis===
Afwijkingen op het ECG die passen bij digitalisintoxicatie (digitalis = Lanoxin) zijn:
[[Afbeelding:med_digitalis.png|thumb|Typisch voor digitalisintoxicatie is de komvormige ST-depressie]]
Afwijkingen op het ecg die passen bij digitalisintoxicatie (digitalis = Lanoxin) zijn:
*komvormige ST-depressie.  
*komvormige ST-depressie.  
*T-top vlak, negatief of bifasisch
*T-top vlak, negatief of bifasisch
*QT is verkort
*QT is verkort
*Verhoogde u-golf amplitude
*Verhoogde U-golfamplitude
*Verlengt PR- interval
*Verlengd PR-interval
*Brady-aritmiën:
*Brady-aritmiën:
**Sinusbradycardie
**Sinusbradycardie
**AV blok. Inclusief compleet AV blok en Wenkebach.
**AV-blok, inclusief compleet AV-blok en Wenckebach.
*Tachyaritmiën:
*Tachy-aritmiën:
**Junctionele tachycardie
**Junctionale tachycardie
**Boezemtachycardie
**Boezemtachycardie
**Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie
**Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie


Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel i.c.m. een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreme hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibbrileren, atriumfibbrileren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.
Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel in combinatie met een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreem hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibrilleren, atriumfibrilleren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen.


===Anti-artimetica===
===Antiaritmica===
* '''anti-aritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ECG-veranderingen leiden;
* '''antiaritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ecg-veranderingen leiden;
**brede en onregelmatige P-top
**brede en onregelmatige P-top
**verlenging en brede QRS-complex
**verlengd, breed QRS-complex
**verlenging QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculair tachycardie)
**verlengd QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculaire tachycardie)
**ontstaan van U-golf
**ontstaan van U-golf
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken--> ontstaat het effect van een glijbaan
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken ontstaat het effect van een glijbaan


Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)
Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking)


=== Nortriptyline intoxicatie ===
=== Nortriptyline-intoxicatie ===
[[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline intoxicatie. Het natriumkanaal remmende effect uit zich in een verbreed QRS complex en een verlengde QT tijd.]]
[[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline-intoxicatie. Het natriumkanaalremmende effect uit zich in een verbreed QRS-complex en een verlengde QT-tijd.]]
[[Afbeelding:ECG_TCA_intox.jpg|thumb| Ernstige intoxicatie met tricyclische antidepressiva.]]
{{clr}}
{{clr}}


=== Amitriptyline intoxicatie ===
=== Amitriptyline-intoxicatie ===
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline intoxicatie. Het natriumkanaal remmende effect uit zich in een verbreed QRS complex.]]
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline-intoxicatie. Het remmende effect van het natriumkanaal uit zich in een verbreed QRS-complex.]]
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een ECG van dezelfde patient vóór de intoxicatie.]]
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een ecg van dezelfde patiënt vóór de intoxicatie.]]


{{clr}}
{{clr}}


==Pericarditis==
==Pericarditis==
Pericarditis is een ontsteking van het hartzakje (pericard). Hierbij kan er ST elevatie in 'alle' afleidingen ontstaan. Het is dus belangrijk dit te onderscheiden van een myocard-infarct, waarbij de klachten meestal acuter zijn en de ST elevatie zich beperkt tot het infarctgebied.
{{:Pericarditis}}
 
[[afbeelding:Stadia_pericarditis.png|thumb|400px|Verschilende stadia van pericarditis]]
 
Bij pericarditis heb je in pricipe vier stadia:
*stadium I:    ST elevatie in bijna alle afleidingen. PTa depressie (depressie tussen het einde van de P top en het begin van het QRS complex)
*stadium II:  pseudonormalisatie (transitie)
*stadium III:  omgekeerde T-waves
*stadium IV:  normailsatie
 
Houd er rekening mee dat je bij het zoeken naar stadium I pericarditis, ST-elevatie hebt in alle afleidingen behalve in aVR, V1 en III.
{{clr}}


==Myocarditis==
==Myocarditis==


Myocarditis is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirochaet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.  
[[w:Myocarditis|Myocarditis]] is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirocheet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS.  


Acute pericarditis veroorzaakt aspecifieke ST veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T golf afwijkingen komen ook voor.
Acute myocarditis veroorzaakt aspecifieke ST-veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met zowel supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T-golfafwijkingen komen ook voor.


==Longembolie==
==Longembolie==
{{:Longembolie}}


Bij een longembolie zijn een aantal kenmerken te onderscheiden: [[#ref Rodger M, et al. Diagnostic value of the electrocardiogram in suspected pulmonary embolism.]]
==Longemfyseem==
Am J Cardiol. 2000; 86:807-9
Het ecg toont in de afleidingen I, II, III laagvoltage-QRS-complexen. Tevens vindt men een rechterasdraaiing (negatief QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechterkamer moet pompen. Dit leidt tot rechterkamerhypertrofie.
* Sinustachycardie
* Rechtsbelasting, zich uitend in:
**[[P_top_morfologie|Rechteratriumdilatatie]]
**Hartasdraai naar rechts
**[[bundeltakblok|Rechter bundeltakblok]]
* Diepe S in I
* Q en negatieve T in III
* T top inversie anterior [[#ref Ferrari E, et al. The ECG in pulmonary embolism. Chest. 1997;111:537-43]]


Overigens is een longembolie niet op een ECG te diagnostiseren, het kan alleen als hulpmiddel dienen.
==Pacemaker==
Zie het eigen hoofdstuk [[Pacemaker]]


==Emfyseem==
==Tamponnade==
Het ECG toont in de afleidingen I, II, III laag gevolteerde QRS-complexen. Tevens vindt men een rechter asdraaing (negatieve QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechter kamer moet pompen. Dit leidt tot rechter kamerhypertrofie.
[[Afbeelding:ECG000028.jpg|thumb|Elektrische alternans]]
Bij een tamponnade bevindt zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Dit kan worden veroorzaakt door een pericarditis of een myocarditis. Ook na een myocardinfarct kan dit voorkomen, het syndroom van Dressler.
Indien bij patiënten met kanker pericardvocht en een tamponnade voorkomt is dit vaak een uiting van de ziekte: dit heet een pericarditis carcinomatosa.  


==Pacemaker==
Het ecg bij een harttamponnade toont:
Een pacemaker zendt regelmatige elektrische impulsen uit. Deze worden op de ECG als smalle verticale uitslagen 'spikes' geregistreerd. De verwachting is dat elk impuls de kamers stimuleerd. Deze impulsen zijn kunstmatig en verzorgen een depolarisatie dat als het ware uit een ectopisch gebied ontstaat. Het ECG zal in principe het beeld van een [[PVC]] weergeven.
*Sinustachycardie
*Laagvoltage-QRS-complexen, [[microvoltages]]
*Alternatie van de QRS-complexen, veelal in een 2:1-ratio. Elektrische alternans wordt ook gezien bij patiënten met myocardischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyaritmiën
*PR-segmentdepressie (dit is ook te zien bij een [[Ischemie#Atriaal_.2F_boezem_infarct|atriaal infarct]])


==Tamponade==
Als bij een patiënt met een harttamponnade de bloeddruk gemeten wordt kun je een pulsus paradoxus vinden. Dit betekent dat per hartslag de bloeddruk verandert.  
Bij een tamponade bevindt er zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Het ECG toont:
{{clr}}
*Sinus tachycardia
*Laag-voltage QRS complexen
*Alternatie van de QRS complexen, veelal in een 2:1 ratio. Electrische alternans wordt ook gezien bij patienten met myocard ischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyarrhythmien
*PR segment depressie


==Ventriculair Aneurysma==
==Ventriculair aneurysma==
Het ECG patroon suggereert een acute MI. Alle klassieke tekenen van een MI; Q-golven, ST-elevaties (>1mm, >4 weken aanwezig)en T-golf inversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ECG's verreist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
[[image:Heart_left_ventricular_aneurysm_sa.jpg|thumb|Een ventriculair aneurysma van de voorwand door een doorgemaakt voorwandinfarct]]
Het ecg-patroon suggereert een acuut MI. Alle klassieke tekenen van een MI: Q-golven, ST-elevaties (> 1 mm, > 4 weken aanwezig) en T-golfinversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ecg's vereist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden).
{{clr}}


==Gedilateerde Cardiomyopathie==
==Gedilateerde cardiomyopathie==
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST-veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie.


==Hypertrofische Obstructieve Cardiomyopathie==
==Hypertrofische obstructieve cardiomyopathie==
HOCM is een erfelijke aandoening
HOCM is een erfelijke aandoening en vertoont meestal tekenen van [[ventrikelhypertrofie|linkerkamerhypertrofie]] en [[P_top_morfologie|linkerboezemdilatatie]].
Deze vertonen meestal tekenen van linkerkamerhypertrofie en linkerboezemdilatatie.


==Electrolytstoornissen==
==Elektrolytstoornissen==
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen]]
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen|elektrolytstoornissen]]


==Hypothermie==
==Hypothermie==
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen;
[[Afbeelding:osborne.png|thumb| een Osborne-J-golf]]
* sinubradycardie
[[Afbeelding:osborne_ecg.jpg|thumb| Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 32 graden Celsius. Sinusbradycardie en een Osborne-golf in V2-V5 zijn zichtbaar]]
[[File:JJ0001.jpg|thumb|Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 28 graden Celsius toont sinusbradycardie, duidelijke QT-verlenging en Osborne-golven]]
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen:
* sinusbradycardie
* verlenging QTc-interval
* verlenging QTc-interval
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen)
* Osborne-golven (trage deflexies aan het einde van het QRS-complex)
* Osborne-golven (trage deflecties aan het einde van het QRS-complex)
{{clr}}


[[Afbeelding:osborne.gif|thumb| een Osborne J golf]]
==Ecg-uitingen van cerebrale aandoeningen==
{{clr}}
[[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| Ecg van een 74-jarige patiënte met een subarachnoïdale bloeding. Met name de negatieve T-toppen en de QT-verlening vallen op.]]
In 1938 publiceerde Aschenbrenner <cite>Aschenbrenner</cite> dat repolarisatatiestoornissen kunnen optreden bij intracraniële drukverhoging. Sindsdien zijn er veel publicaties verschenen waarbij ecg-afwijkingen zijn beschreven bij aandoeningen van het centrale zenuwstelsel.


==ECG uitingen van cerebrale aandoeningen==
De ecg-afwijkingen die zijn beschreven zijn:
[[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| ECG van een 74 jarige patiënte met een subarachnoïdale bloeding. Met name de negatieve T -toppen en de QT verlening vallen op.]]
*ST-elevaties,
In 1938 publiceerde Aschenbrenner dat repolaristatiestoornissen kunnen optreden bij intracraniële drukverhoging. Sindsdien zijn er veel publicaties verschenen waarbij ECG afwijkingen zijn beschreven bij aandoeningen van het centrale zenuwstelsel.  
*ST-depressie,
*T-topveranderingen, waarbij diepe negatieve T's over de precordiale afleidingen het meest frequent worden beschreven,
*verlengde QT-tijd,
*prominente U-golven.


De ECG afwijkingen die zijn beschreven zijn: ST-elevaties, ST-depressie, T-top veranderingen, waarbij diepe negatieve T's over de precordiale afwijkingen het meest frequent worden beschreven, en een verlengde QT-tijd.
Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij [[w:Subarachnoid_hemorrhage|subarachnoïdale bloedingen (SAB)]] (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 ecg een afwijking te zien), maar ook bij [[w:Subdural_haematoma|subdurale hematomen]], ischemische [[w:Cerebrovascular_accident|CVA]]'s, [[w:Brain_tumor|hersentumoren]], [[w:Guillain-Barre|Guillain-Barré]], [[w:Epilepsy|epilepsie]] en bij [[w:Migraine|migraine]]. De ecg-afwijkingen zijn over het algemeen reversibel en hebben beperkte prognostische waarde. Toch kunnen de repolarisatieafwijkingen gepaard gaan met myocardschade en echocardiografische afwijkingen. De oorzaak van de ecg-afwijkingen is niet geheel duidelijk. Gedacht wordt aan een overstimulatie van het sympathische zenuwstelsel en een daarop volgende "catecholaminestorm".


Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij subarachnoïdale bloedingen (SAB) (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 ECG een afwijkingen te zien), maar ook bij subdurale hematomen, ischemische CVA's, hersentumoren, Guillain Barre, epilepsie en bij migraine. De ECG afwijkingen zijn over het algemeen reversibel en hebben beperkte prognostische waarde. Toch kunnen de repolarisatieafwijkingen gepaard gaan met myocardschade en echocardiografische afwijkingen.
==Contusio cordis / Commotio cordis==
[[w:Cardiac_contusion|Contusio cordis]] (contusio cerebri = 'hersenschudding', contusio cordis dus een 'hartschudding') wordt veroorzaakt door een stomp borsttrauma, meestal als gevolg van een auto- of motorongeluk of bij vechtsporten<cite>Maron</cite>. Hierbij kunnen ritmestoornissen optreden of hartfalen. De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek en echocardiografie.
Mogelijke afwijkingen op het ecg zijn:<cite>Sybrandy</cite>


==Contusio cordis==
'''Niet-specifieke afwijkingen'''
*moet nog ingevuld
*Pericarditis-achtige ST-elevatie of PTa-depressie
*Verlengd QT-interval
'''Myocardschade'''
*Nieuwe Q-golven
*ST-T-segmentelevatie of -depressie
'''Geleidingsstoornissen'''
*Rechterbundeltakblok
*Fasciculair blok
*AV-geleidingsstoornissen (1e-, 2e- en 3e-graads-AV-blok)
'''Aritmieën'''
*Sinustachycardie
*Atriale en ventriculaire extrasystolen
*Boezemfibrilleren
*Ventriculaire tachycardie
*[[Ritmestoornissen#Ventrikelfibrilleren|Ventrikelfibrilleren]]
*Sinusbradycardie
*Atriale tachycardie


==Lown Ganong Levine Syndroom==
==Lown-Ganong-Levine-syndroom==
Het Lown Ganong Levine Syndrome is een pre-excitatie syndroom waarbij de atria verbonden zijn met onderste deel AV knoop of His. Op het ECG zie je het volgende:
Het Lown-Ganong-Levine-syndroom is een pre-excitatiesyndroom waarbij de atria verbonden zijn met het onderste deel van de AV-knoop of Hisbundel. Op het ecg zie je het volgende:
* kort PR interval, < 120 ms
* kort PR-interval, < 120 ms
* normaal QRS complex
* normaal QRS-complex
* geen delta wave
* geen delta-wave
==Linker- en rechterbundeltakblok==
zie: [[Geleidingsvertraging]]


==Externe Links==
==Cocaïne-intoxicatie==
<!--col1-->[[Image:JJ00001.jpg|200px]]


==Referenties==
==Referenties==
<biblio>
<biblio>
#Sybrandy pmid=12695446
#Rodger pmid=11018210
#Ferrari pmid=9118684
#Aschenbrenner Aschenbrenner R, Bodechtel G, ''Über Ekg.-Veränderungen bei Hirntumorkranken''. Journal of Molecular Medicine, 17, 9, 2/1/1938, Pages 298-302, http://dx.doi.org/10.1007/BF01778563
#Maron pmid=14681516
</biblio>
</biblio>