356
bewerkingen
Grondbeginselen: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| (7 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
}} | }} | ||
[[Afbeelding:nsr.png|thumb| Een stukje ecg-registratie van een normaal hartritme (sinusritme)]] | [[Afbeelding:nsr.png|thumb| Een stukje ecg-registratie van een normaal hartritme (sinusritme)]] | ||
Het doel van deze cursus is om het normale elektrocardiogram (= ecg = 'hartfilmpje') te kennen en eventuele afwijkingen te kunnen herkennen en interpreteren. Deze cursus is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Op deze pagina komen de '''grondbeginselen''' aan bod. Daarna de [[ | Het doel van deze cursus is om het normale elektrocardiogram (= ecg = 'hartfilmpje') te kennen en eventuele afwijkingen te kunnen herkennen en interpreteren. Deze cursus is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Op deze pagina komen de '''grondbeginselen''' aan bod. Daarna de [[ECG_cursus|interpretatie van het normale ecg]] volgens het 7+2-stappenplan. Vervolgens wordt er ingegaan op afwijkingen die gediagnosticeerd kunnen worden met het ecg ([[ischemie]], [[ritmestoornissen]] en [[overigen|overige]]). Als laatste komt de werkelijkheid aan bod met [[Oefen ECG's|oefen-ecg's]]. | ||
Het American College of Cardiology heeft een '''lijst opgesteld van [[ACC lijst met ECG afwijkingen|afwijkingen op het ecg die een professional moet herkennen]]'''. Het is goed om aan het einde van de cursus terug te gaan naar de lijst om te kijken of je alle ziektebeelden kent. | Het American College of Cardiology heeft een '''lijst opgesteld van [[ACC lijst met ECG afwijkingen|afwijkingen op het ecg die een professional moet herkennen]]'''. Het is goed om aan het einde van de cursus terug te gaan naar de lijst om te kijken of je alle ziektebeelden kent. | ||
| Regel 19: | Regel 19: | ||
==Hoe begin ik met het lezen van een ecg?== | ==Hoe begin ik met het lezen van een ecg?== | ||
[[Afbeelding:Normaal ecg.jpg|thumb|300px| Een voorbeeld van een normaal ecg. ''Klik op de afbeelding voor een vergroting''. Zoals heel vaak is ook op dit ecg enige [[ | [[Afbeelding:Normaal ecg.jpg|thumb|300px| Een voorbeeld van een normaal ecg. ''Klik op de afbeelding voor een vergroting''. Zoals heel vaak is ook op dit ecg enige [[Technische problemen|elektrische storing]] te zien]] | ||
Klik op het ecg om een vergroting te zien. | Klik op het ecg om een vergroting te zien. | ||
| Regel 51: | Regel 51: | ||
| image3 = Ion_currents.jpg | | image3 = Ion_currents.jpg | ||
| caption3 = Tijdens het positief worden van de lading stromen natrium-ionen de cel in. Vervolgens gaan calcium-ionen de cel in. Deze calcium-ionen zorgen voor de daadwerkelijke spiercontractie. Als laatste gaan kalium-ionen de cel uit. Tijdens de repolarisatie (herstelfase) worden deze ionstromen weer gecorrigeerd. Op het ecg is een actiepotentiaalgolf die op je | | caption3 = Tijdens het positief worden van de lading stromen natrium-ionen de cel in. Vervolgens gaan calcium-ionen de cel in. Deze calcium-ionen zorgen voor de daadwerkelijke spiercontractie. Als laatste gaan kalium-ionen de cel uit. Tijdens de repolarisatie (herstelfase) worden deze ionstromen weer gecorrigeerd. Op het ecg is een actiepotentiaalgolf die op je afkomt te zien als een positieve uitslag. De ecg-elektrode is hier voorgesteld als een oog. | ||
}} | }} | ||
{| class="wikitable" align="right" width=300px font-size="70%" | {| class="wikitable" align="right" width=300px font-size="70%" | ||
| Regel 62: | Regel 62: | ||
*Het ecg is een optelsom van de actiepotentiaaltjes van miljarden cardiomyocyten. De individuele [[actiepotentiaal|actiepotentialen]] van de individuele cardiomyocyten worden gemiddeld. Het uiteindelijke signaal is dus een gemiddelde van biljoenen minuscule elektrische signalen. | *Het ecg is een optelsom van de actiepotentiaaltjes van miljarden cardiomyocyten. De individuele [[actiepotentiaal|actiepotentialen]] van de individuele cardiomyocyten worden gemiddeld. Het uiteindelijke signaal is dus een gemiddelde van biljoenen minuscule elektrische signalen. | ||
*In rust zijn hartspiercellen negatief geladen. Doordat ze door omliggende cellen gedepolariseerd worden, wordt de lading positief en trekken ze samen. | *In rust zijn hartspiercellen negatief geladen. Doordat ze door omliggende cellen gedepolariseerd worden, wordt de lading positief en trekken ze samen. | ||
*Tijdens het positief worden van de elektrische lading van de hartspiercel stromen natrium-ionen de cel in. Vervolgens gaan calcium-ionen de cel in. Deze calcium-ionen zorgen voor de daadwerkelijke spiercontractie. Als laatste gaan kalium-ionen de cel uit. Tijdens de repolarisatie (herstelfase) worden deze ionstromen weer gecorrigeerd. Op het ecg is een actiepotentiaalgolf die op je | *Tijdens het positief worden van de elektrische lading van de hartspiercel stromen natrium-ionen de cel in. Vervolgens gaan calcium-ionen de cel in. Deze calcium-ionen zorgen voor de daadwerkelijke spiercontractie. Als laatste gaan kalium-ionen de cel uit. Tijdens de repolarisatie (herstelfase) worden deze ionstromen weer gecorrigeerd. Op het ecg is een actiepotentiaalgolf die op je afkomt te zien als een positieve uitslag. | ||
<youtube>j9w1qylp4TY</youtube> | <youtube>j9w1qylp4TY</youtube> | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
| Regel 97: | Regel 97: | ||
| caption4 = QRS-nomenclatuur: de lettergrootte geeft grote of kleine uitslagen aan | | caption4 = QRS-nomenclatuur: de lettergrootte geeft grote of kleine uitslagen aan | ||
}} | }} | ||
De [[ | De [[P_top_morfologie|'''P-top''']] ontstaat door depolarisatie van de atria. Deze golf begint in de SA-knoop, waarna er geleiding plaatsvindt naar het rechter- en vervolgens naar het linkeratrium. Repolarisatie van de atria wordt normaal gesproken niet waargenomen op een ecg. De repolarisatie valt samen met het QRS-complex en is van een kleine omvang (minder weefsel dan de ventrikels). | ||
Het [[ | Het [[QRS_morfologie|'''QRS-complex''' ]] is een middeling van de depolarisatiegolven van de endomyocardiale (binnenste) en epicardiale (buitenste) spiercellen. Oftewel de depolarisatie van de ventrikels. Doordat de endomyocardiale cellen net iets eerder depolariseren dan de epicardiale spiercellen, ontstaat het typische QRS-patroon. | ||
De [[ | De [[ST_morfologie|'''T-golf''']] ontstaat door repolarisatie van de ventrikelcellen. Tijdens de T-golf is er geen spieractiviteit (het hart staat stil). | ||
Een hartslag omvat een boezemsystole (contractie atria → P-top), kamersystole (kamercontractie → QRS-complex) en de rustfase (T-top) tussen twee slagen. | Een hartslag omvat een boezemsystole (contractie atria → P-top), kamersystole (kamercontractie → QRS-complex) en de rustfase (T-top) tussen twee slagen. | ||
| Regel 156: | Regel 156: | ||
==De extremiteitsafleidingen== | ==De extremiteitsafleidingen== | ||
[[Afbeelding: | [[Afbeelding: ECGafleidingen.jpg|thumb]] | ||
De extremiteitsafleidingen (bedacht door Einthoven) zijn: | De extremiteitsafleidingen (bedacht door Einthoven) zijn: | ||
| Regel 186: | Regel 186: | ||
==Adviezen om een technisch goed ecg te maken== | ==Adviezen om een technisch goed ecg te maken== | ||
Het elektrisch signaal van het hart op de huid gemeten is ongeveer 0 | Het elektrisch signaal van het hart op de huid gemeten is ongeveer 0,0001 tot 0,003 volt sterk. Het is daarom heel belangrijk dat de elektrodes goed contact maken met de huid en dat er zo min mogelijk elektrische stoorsignalen worden opgevangen. Elektrisch contact met de huid wordt bemoeilijkt door de isolerende werking van zowel de normaal aanwezige huidolie alsook de dode opperhuid. Enkele adviezen: | ||
* Bereid de huid goed voor: | * Bereid de huid goed voor: | ||
** Haren verwijderen door te scheren ter plaatse van de elektrodes | ** Haren verwijderen door te scheren ter plaatse van de elektrodes | ||
| Regel 221: | Regel 221: | ||
*De computerinterpretatie maakt gebruik van het (vrijwel) '''ongefilterde signaal''' (filter 0.01-150 Hz). De computer maakt dus gebruik van een signaal dat veel gevoeliger is voor storing en dat niet hetzelfde is als hetgeen dat op het papier geprint wordt. De storing die de computer ziet, hoeft dus niet zichtbaar te zijn op het geprinte ecg. Hierdoor is het extra belangrijk dat storing vermeden wordt (zie [[#Adviezen_om_een_technisch_goed_ecg_te_maken|bovenstaande lijst met tips]]). | *De computerinterpretatie maakt gebruik van het (vrijwel) '''ongefilterde signaal''' (filter 0.01-150 Hz). De computer maakt dus gebruik van een signaal dat veel gevoeliger is voor storing en dat niet hetzelfde is als hetgeen dat op het papier geprint wordt. De storing die de computer ziet, hoeft dus niet zichtbaar te zijn op het geprinte ecg. Hierdoor is het extra belangrijk dat storing vermeden wordt (zie [[#Adviezen_om_een_technisch_goed_ecg_te_maken|bovenstaande lijst met tips]]). | ||
*De computer is voorzichtig afgesteld en geeft vaak een '''worst-case-diagnose'''. ST-elevatie heeft bijvoorbeeld een uitgebreid aantal oorzaken, waarvan sommige niet ernstig zijn. De computer zal echter al snel 'myocardinfarct' aangeven, omdat dat de gevaarlijkste optie is. | *De computer is voorzichtig afgesteld en geeft vaak een '''worst-case-diagnose'''. ST-elevatie heeft bijvoorbeeld een uitgebreid aantal oorzaken, waarvan sommige niet ernstig zijn. De computer zal echter al snel 'myocardinfarct' aangeven, omdat dat de gevaarlijkste optie is. | ||
*De computer is over het algemeen '''goed''' in het meten van tijden: de [[PQ-tijd]], [[Geleidingstijden_%28PQ%2CQRS%2CQT%29#De_QRS-duur|QRS-duur]], [[hartfrequentie]] en [[hartas]] kloppen vrijwel altijd. Soms telt hij dubbel, bijvoorbeeld bij hoge T-golven. | *De computer is over het algemeen '''goed''' in het meten van tijden: de [[PQ tijd|PQ-tijd]], [[Geleidingstijden_%28PQ%2CQRS%2CQT%29#De_QRS-duur|QRS-duur]], [[hartfrequentie]] en [[hartas]] kloppen vrijwel altijd. Soms telt hij dubbel, bijvoorbeeld bij hoge T-golven. | ||
*De computer is '''redelijk goed''' in het onderscheiden van [[sinusritme]], [[boezemfibrilleren]] en [[ | *De computer is '''redelijk goed''' in het onderscheiden van [[sinusritme]], [[boezemfibrilleren]] en [[AV_geleiding|geleidingsstoornissen]] (sensitiviteit 75-98%, specificiteit > 91%) | ||
*De computer is '''niet goed''' in het interpreteren van de QT-tijd en van diagnosen als een [[myocardinfarct]] (sensitiviteit 65%, specificiteit 98%) | *De computer is '''niet goed''' in het interpreteren van de QT-tijd en van diagnosen als een [[myocardinfarct]] (sensitiviteit 65%, specificiteit 98%) | ||
*De computer heeft '''beperkte rekencapaciteit'''. In theorie is het misschien mogelijk een perfect algoritme voor ecg-interpretatie te maken, maar een dergelijk algoritme 'past' niet in een ecg-apparaat. | *De computer heeft '''beperkte rekencapaciteit'''. In theorie is het misschien mogelijk een perfect algoritme voor ecg-interpretatie te maken, maar een dergelijk algoritme 'past' niet in een ecg-apparaat. | ||
| Regel 250: | Regel 250: | ||
===Het vector-ecg (VECG)=== | ===Het vector-ecg (VECG)=== | ||
Vectorelektrocardiografie concentreert zich op de beweging en richting van de hartas van de R- en T-top. Hiervoor worden x-, y- en z-elektrodes gebruikt. Met de komst van meer geavanceerde methodes om naar het hart te kijken (met name echocardiografie) is vectorelektrocardiografie uit de gratie geraakt. | Vectorelektrocardiografie concentreert zich op de beweging en richting van de hartas van de R- en T-top. Hiervoor worden x-, y- en z-elektrodes gebruikt. Met de komst van meer geavanceerde methodes om naar het hart te kijken (met name echocardiografie) is vectorelektrocardiografie uit de gratie geraakt. | ||
==Naamgeving en kleurcodering van ecg- | ==Naamgeving en kleurcodering van ecg-elektrodes== | ||
Helaas zijn er twee gangbare coderingen voor de ecg- | Helaas zijn er twee gangbare coderingen voor de ecg-elektrodes: die van de AHA (''American Heart Association'') en die van de IEC (''International Electrotechnical Commission''). Hier een overzicht: | ||
{| class="wikitable" cellpadding="7" | {| class="wikitable" cellpadding="7" | ||