356
bewerkingen
Ritmestoornissen2: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
→Ectopische complexen
| (6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
'''Dit hoofdstuk wordt binnenkort anders georganiseerd''' | '''Dit hoofdstuk wordt binnenkort anders georganiseerd''' | ||
Het | Het ecg is een betrouwbare manier om onregelmatigheden (aritmieën) in de hartslag te herkennen. Letterlijk betekent aritmie ''zonder ritme''. Doorgaans wordt aritmie gebruikt om een abnormaal hartritme of onderbreking aan te geven. | ||
Aritmieën zijn hier ingedeeld in snelle (tachycardieën) en langzame ritmestoornissen (bradycardieën). | |||
zie ook: | zie ook: | ||
| Regel 19: | Regel 19: | ||
| naam = Normaal sinusrtime | | naam = Normaal sinusrtime | ||
| locatieafbeelding = [[Afbeelding:Nsr.png|250px]] | | locatieafbeelding = [[Afbeelding:Nsr.png|250px]] | ||
| atrial_frequency = 60-100 / min | | atrial_frequency = 60-100/min. | ||
| ventricular_frequency = idem | | ventricular_frequency = idem | ||
| regularity = regelmatig | |||
| origin = sinusknoop | | origin = sinusknoop | ||
| p_wave = positief in II, AVF | | p_wave = positief in II, AVF | ||
| adenosine = geen (evt. AV blok) | | adenosine = geen (evt. AV-blok) | ||
| example = [[Afbeelding:Normaal_ecg.jpg|250px]] | | example = [[Afbeelding:Normaal_ecg.jpg|250px]] | ||
}} | }} | ||
Het normale sinusritme (60-100) wordt veroorzaakt door de zelfontlading van de pacemakercellen in de sinusknoop. Vervolgens depolariseren de atria (P top). Daarna volgt een 0 | Het normale sinusritme (60-100) (door anderen wordt 50-100 aangehouden) wordt veroorzaakt door de zelfontlading van de pacemakercellen in de sinusknoop. Vervolgens depolariseren de atria (P-top). Daarna volgt een 0,14 seconde-vertraging in de AV-knoop, waarna de ventrikels contraheren (QRS-complex). Dit gebeurt door voortgeleiding via de bundel van His en vervolgens via de linker- en rechterbundeltak. | ||
Hartspierweefsel heeft niet | Hartspierweefsel heeft niet dezelfde eigenschappen als pacemakercellen. Zo geleidt dit weefsel elektrische ladingen veel trager. Zoals eerder vermeld, bevinden zich overal in het hart ectopische pacemakers. Deze kunnen één of meer prikkels achter elkaar afgeven, wat een depolarisatie in dat gebied veroorzaakt. Ook kunnen deze ectopische foci (plaatsen) elektrische impulsen afgeven als deze niet nodig zijn. Dit is met name het geval bij hartziekten. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
=Principes van | =Principes van ritmestoornissen= | ||
==Verkeerde impulsvorming== | ==Verkeerde impulsvorming== | ||
Hierbij gaat er iets mis bij de impulsvorming. Dit kan met een verkeerde frequentie zijn, bijvoorbeeld bij een symptomatische [[#sinusbradycardie|sinusbradycardie]], maar meestal is het probleem dat het op de verkeerde plaats | Hierbij gaat er iets mis bij de impulsvorming. Dit kan met een verkeerde frequentie zijn, bijvoorbeeld bij een symptomatische [[#sinusbradycardie|sinusbradycardie]], maar meestal is het probleem dat het op de verkeerde plaats gebeurt, zoals bij een [[#Ectopische_pacemakers|ectopische pacemaker]]. | ||
===Abnormale automaticiteit=== | ===Abnormale automaticiteit=== | ||
In de sinusknoop bevinden zich spontaan vurende cellen, de pacemakercellen, dit is normale automaticiteit. Bij '''abnormale automaticiteit''' gaan andere hartcellen spontaan vuren. In principe zijn alle hartcellen hiertoe in staat. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de sinusknoop uitvalt (bijvoorbeeld door ischemie) en andere atriale cellen deze taak overnemen. Er ontstaat dan een [[#Atriaal_ritme|atriaal ritme]]. | In de sinusknoop bevinden zich spontaan vurende cellen, de pacemakercellen, dit is normale automaticiteit. Bij '''abnormale automaticiteit''' gaan andere hartcellen spontaan vuren. In principe zijn alle hartcellen hiertoe in staat. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de sinusknoop uitvalt (bijvoorbeeld door ischemie) en andere atriale cellen deze taak overnemen. Er ontstaat dan een [[#Atriaal_ritme|atriaal ritme]]. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
===Triggered activity=== | ===Triggered activity=== | ||
Bij '''triggered activity''' vuren cellen twee keer, terwijl ze maar één keer gestimuleerd zijn. Dit is meestal het gevolg van zogenaamde ''nadepolarisaties'' (early of delayed afterdepolarisations EAD's / DAD's) door | Bij '''triggered activity''' vuren cellen twee keer, terwijl ze maar één keer gestimuleerd zijn. Dit is meestal het gevolg van zogenaamde ''nadepolarisaties'' (early of delayed afterdepolarisations, EAD's/DAD's) door elektrische onstabiliteit in de hartcelmembraam. Een typisch voorbeeld hiervan is [[#Torsade_de_pointes|Torsade de Pointes]]. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
==Verkeerde impulsgeleiding== | ==Verkeerde impulsgeleiding== | ||
===Geleidingsvertraging=== | ===Geleidingsvertraging=== | ||
Hierdoor kan het hartritme te traag worden zoals bij een AV geleidingsstoornis met een [[#AV-blok|AV blok]]. Als binnen de ventrikels de geleiding te traag gaat, ontstaat er een breed QRS complex met een [[Geleidingsvertraging|linker of | Hierdoor kan het hartritme te traag worden zoals bij een AV-geleidingsstoornis met een [[#AV-blok|AV-blok]]. Als binnen de ventrikels de geleiding te traag gaat, ontstaat er een breed QRS-complex met een [[Geleidingsvertraging|linker- of rechterbundeltakblok]]. | ||
Door '''re-entry''' kunnen ook snelle ritmestoornissen ontstaan door een lokaal geleidingsblok. | Door '''re-entry''' kunnen ook snelle ritmestoornissen ontstaan door een lokaal geleidingsblok. | ||
===Re-entry=== | ===Re-entry=== | ||
[[afbeelding:avnrt_pathways.png|thumb|'''Re-entry'''. Een voorwaarde voor re-entry is dat er een signaal via twee paden kan lopen (slow en fast), zie afbeelding A. Een typische AV nodale re-entry (B) ontstaat wanneer het snelle pad geblokkeerd is doordat het refractair is na bijvoorbeeld een boezemextrasystole. Tegen de tijd dat het signaal via het trage pad de staart van het snelle pad treft, is de refractaire periode voorbij en kan deze in omgekeerde richting (van onder naar boven in de afbeelding) gaan geleiden. Hierdoor ontstaat een cirkel die zichzelf in stand houdt: re-entry. Bij een atypische AV nodale re- | [[afbeelding:avnrt_pathways.png|thumb|'''Re-entry'''. Een voorwaarde voor re-entry is dat er een signaal via twee paden kan lopen (slow en fast), zie afbeelding A. Een typische AV-nodale re-entry (B) ontstaat wanneer het snelle pad geblokkeerd is doordat het refractair is na bijvoorbeeld een boezemextrasystole. Tegen de tijd dat het signaal via het trage pad de staart van het snelle pad treft, is de refractaire periode voorbij en kan deze in omgekeerde richting (van onder naar boven in de afbeelding) gaan geleiden. Hierdoor ontstaat een cirkel die zichzelf in stand houdt: re-entry. Bij een atypische AV-nodale re-entrytachycardie gaat het signaal via het snelle pad naar de ventrikels en via het trage pad naar de boezems (afbeelding C).]] | ||
Re-entry kan ontstaan als een | Re-entry kan ontstaan als een elektrisch signaal via verschillende paden geleid kan worden. Dit is bijvoorbeeld het geval als een ziek stuk hart, bijvoorbeeld door een hartinfarct, vertraagd geleid. Om een cirkelbeweging te krijgen zijn in principe twee hartslagen nodig: | ||
#Het | #Het elektrische signaal splitst zich in twee wegen. Het deel dat via het gezonde hartweefsel gaat, geleidt normaal. Het deel dat door het zieke hartweefsel gaat, geleidt vertraagd. Het normaal geleide signaal treft ook de 'achterkant' van het trage pad. Het trage pad wordt van twee kanten geëxciteerd en het signaal dooft uit. | ||
#Als nu snel (bijvoorbeeld een vroege extrasystole) een nieuw signaal komt, is het trage hartweefsel daar al klaar voor (gerepolariseerd), het snelle pad is echter nog refractair: het kan niet | #Als nu snel (bijvoorbeeld een vroege extrasystole) een nieuw signaal komt, is het trage hartweefsel daar al klaar voor (gerepolariseerd), het snelle pad is echter nog refractair: het kan niet geëxciteerd worden (uni-directioneel blok). Tegen de tijd dat het traag geleide signaal weer de achterkant van het snelle pad tegenkomt, is dit wel weer klaar voor de volgende slag en zo wordt het snelle pad 'in zijn staart' geëxciteerd. Het signaal gaat door het snelle pad en komt uiteindelijk weer het trage pad tegen dat zit te wachten op de volgende slag. Dit wordt geëxciteerd en zo ontstaat een cirkel als een slang die in zijn staart bijt. Deze snelle pulsgenerator kan leiden tot bijvoorbeeld een [[#ventrikeltachycardie|ventrikeltachycardie]], maar het meest voorkomende voorbeeld is [[#AVNRT|AV-nodale re-entrytachycardie]]. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
=Ectopische complexen= | =Ectopische complexen= | ||
Naast de sinusknoop zijn er andere gebieden in het hart die de pacemakerfunctie kunnen overnemen, wanneer de normale prikkelvorming niet goed werkt of uitvalt. Deze gebieden worden '''potentiële of ectopische''' pacemakers genoemd. Pacemakeractiviteit kan uit de atria (60-80), AV-knoop (40-60) en uit de ventrikels (20-40) komen. Wanneer de op dat moment dominante pacemaker (normaal de SA-knoop) langzamer vuurt dan normaal dan zal de | Naast de sinusknoop zijn er andere gebieden in het hart die de pacemakerfunctie kunnen overnemen, wanneer de normale prikkelvorming niet goed werkt of uitvalt. Deze gebieden worden '''potentiële of ectopische''' pacemakers genoemd. Pacemakeractiviteit kan uit de atria (60-80), AV-knoop (40-60) en uit de ventrikels (20-40) komen. | ||
Wanneer de op dat moment dominante pacemaker (normaal de SA-knoop) langzamer vuurt dan normaal dan zal de automaticiteit door een sneller vurend ectopische focus worden overgenomen. | |||
Soms vuren hartcellen ook spontaan. Dat kan een extra hartslag veroorzaken, die 'tussendoor' of 'extra' komt. Afhankelijk van de oorsprong zijn het [[#Atrial premature complexen/boezemextrasystole|boezemextrasystoles]] of [[#Premature ventriculaire complexen (PVC) / Venticulair extrasystole (VES)|kamerextrasystoles]]. | |||
===Ectopische pacemakers=== | ===Ectopische pacemakers=== | ||
* ''Ectopische pacemaker boezems:'' frequentie 50-60/min | * ''Ectopische pacemaker boezems:'' frequentie 50-60/min.; treedt in werking als de sinusknoop niet goed functioneert | ||
* ''Ectopische pacemaker AV-knoop:'' frequentie 50/min | * ''Ectopische pacemaker AV-knoop:'' frequentie 50/min.; dit ritme treedt op als de normale prikkel uit de boezems niet aankomt | ||
* ''Ectopische pecemaker kamers:'' frequentie 30-40/min | * ''Ectopische pecemaker kamers:'' frequentie 30-40/min.; ontstaat als de normale prikkel van bovenaf ontbreekt | ||
===Atriaal ritme=== | ===Atriaal ritme=== | ||
[[Afbeelding:ECG_atrial_rhythm_now_sr.png |thumb| Atriaal ritme. In dit geval veroorzaakt door uitval van de sinusknoop door een infarct. De | [[Afbeelding:ECG_atrial_rhythm_now_sr.png |thumb| Atriaal ritme. In dit geval veroorzaakt door uitval van de sinusknoop door een infarct. De P-top is positief in I en negatief in III en AVF. De atriale pulsgenerator bevindt zich dus op de bodem van het rechteratrium.]] | ||
Atriaal ritme lijkt op sinusritme, maar komt uit een ander focus in de boezems. Er is dus wel sprake van een 'atriale activiteit', maar deze heeft een andere vorm dan een normale | Atriaal ritme lijkt op sinusritme, maar komt uit een ander focus in de boezems. Er is dus wel sprake van een 'atriale activiteit', maar deze heeft een andere vorm dan een normale P-top. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
===Wandering Pacemaker=== | ===Wandering Pacemaker=== | ||
[[afbeelding:Rhythm_WAP.png|thumb| Wandering pacemaker. De | [[afbeelding:Rhythm_WAP.png|thumb| Wandering pacemaker. De P-golf vóór ieder complex is telkens anders.]] | ||
Wanneer de | Wanneer de pacemakerdominantie gedeeld wordt door meerdere pacemakers, ontstaan P-golven met verschillende configuraties. Het normale ritme verschuift met elke slag van de ene pacemaker naar de andere (vaak is dit tussen de SA-knoop en de AV-knoop). | ||
'''NB''' Bij toenemende hartfrequentie (>100), gaat de | '''NB''' Bij toenemende hartfrequentie (> 100), gaat de wandering pacemaker over in een 'multifocale atriale tachycardie''. De oorzaken worden gezien bij hypoxie, zoals COPD en medicatie zoals digitalis. | ||
Ecg-karakteristieken van wandering atrial pacemaker: | |||
frequentie: varieert tussen 60-100 | frequentie: varieert tussen 60-100/min.; ritme: 1:1-ratio (P-golven - QRS-golven); PR: varieert; QRS: kan binnen de normale limiet vallen van de intrinsieke waarde; ST-segment: normaal in grootte en configuratie. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
===Premature atriale complexen / boezemextrasystole (BES)=== | ===Premature atriale complexen/boezemextrasystole (BES)=== | ||
{{:Boezemextrasystole}} | {{:Boezemextrasystole}} | ||
===AV-nodale complexen=== | ===AV-nodale complexen=== | ||
Ontstaan in de AV-knoop. Deze vuurt voordat de SA-knoop aan een nieuwe cyclus begint. Het | Ontstaan in de AV-knoop. Deze vuurt voordat de SA-knoop aan een nieuwe cyclus begint. Het ecg toont dan een normaal QRS-complex. Dit ontstaat echter te vroeg en wordt niet voorafgegaan door een P-top. | ||
===Premature ventriculaire complexen (PVC) / | ===Premature ventriculaire complexen (PVC) / Ventriculaire extrasystole (VES)=== | ||
{{:Ventrikelextrasystole}} | {{:Ventrikelextrasystole}} | ||
===Bigemini=== | ===Bigemini=== | ||
[[Afbeelding:Rhythm_bigemini.png|thumb]] | [[Afbeelding:Rhythm_bigemini.png|thumb]] | ||
Na elke sinusslag een | Na elke sinusslag komt een ventrikelextrasystole. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
===Trigemini=== | ===Trigemini=== | ||
Na elke twee sinusslagen een ventrikelextrasystole. | Na elke twee sinusslagen komt een ventrikelextrasystole. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
| Regel 598: | Regel 601: | ||
*Intermittend WPW-patroon op een [[Holter]] registratie | *Intermittend WPW-patroon op een [[Holter]] registratie | ||
*Plotseling verdwijnen van het preëxitatiepatroon tijdens het inspanningsonderzoek | *Plotseling verdwijnen van het preëxitatiepatroon tijdens het inspanningsonderzoek | ||
*Mogelijkheid tot blokkade | *Mogelijkheid tot blokkade pre-excitatie met behulp van medicatie (met name natriumkanaalblokkers) | ||
'''Kenmerken van een maligne accessoire bundel''' | '''Kenmerken van een maligne, accessoire bundel''' | ||
*Het optreden van zeer snelle | *Het optreden van zeer snelle tachycardieën tijdens spontane aanvallen van boezemfibbrileren (> 240 slagen / min). | ||
WPW kan behandelt worden door de accessoire bundel kapot te maken tijdens een ablatie.<cite>Pappone</cite> Afhankelijk van de soort ritmestoornissen die optreden kan medicamenteuze behandeling helpen. | WPW kan behandelt worden door de accessoire bundel kapot te maken tijdens een ablatie.<cite>Pappone</cite> Afhankelijk van de soort ritmestoornissen die optreden kan medicamenteuze behandeling helpen. | ||