356
bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
(77 tussenliggende versies door 40 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{auteurs| | {{auteurs| | ||
|mainauthor= [[user:Drj|J.S.S.G. de Jong]] | |mainauthor= [[user:Drj|J.S.S.G. de Jong]] | ||
Regel 9: | Regel 7: | ||
==Medicatie== | ==Medicatie== | ||
===Digitalis=== | ===Digitalis=== | ||
[[Afbeelding:med_digitalis.png|thumb| | [[Afbeelding:med_digitalis.png|thumb|Typisch voor digitalisintoxicatie is de komvormige ST-depressie]] | ||
Afwijkingen op het | Afwijkingen op het ecg die passen bij digitalisintoxicatie (digitalis = Lanoxin) zijn: | ||
*komvormige ST-depressie. | *komvormige ST-depressie. | ||
*T-top vlak, negatief of bifasisch | *T-top vlak, negatief of bifasisch | ||
*QT is verkort | *QT is verkort | ||
*Verhoogde | *Verhoogde U-golfamplitude | ||
* | *Verlengd PR-interval | ||
*Brady-aritmiën: | *Brady-aritmiën: | ||
**Sinusbradycardie | **Sinusbradycardie | ||
**AV blok | **AV-blok, inclusief compleet AV-blok en Wenckebach. | ||
* | *Tachy-aritmiën: | ||
** | **Junctionale tachycardie | ||
**Boezemtachycardie | **Boezemtachycardie | ||
**Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie | **Ventriculaire ectopie, bigemini, monomorfe ventriculaire tachycardie, bidirectionele ventriculaire tachycardie | ||
Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel | Intoxicatie kan leiden tot een SA-blok of AV-blok eventueel in combinatie met een tachycardie. '''NB''' de effecten hiervan worden versterkt door hypokaliëmie. In extreem hoge concentraties kunnen ritmestoornissen (''ventriculaire tachycardie, ventrikelfibrilleren, atriumfibrilleren'') ontstaan. Als oorzaak wordt vaak het prikkelen van ectopische foci aangewezen. | ||
=== | ===Antiaritmica=== | ||
* ''' | * '''antiaritmica :''' Deze kunnen tot een scala aan ecg-veranderingen leiden; | ||
**brede en onregelmatige P-top | **brede en onregelmatige P-top | ||
** | **verlengd, breed QRS-complex | ||
** | **verlengd QT-interval (brady-, tachycardieën, AV-blok, ventriculaire tachycardie) | ||
**ontstaan van U-golf | **ontstaan van U-golf | ||
**bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken | **bij intoxicatie is er een versterking van de bovengenoemde kenmerken → ontstaat het effect van een glijbaan | ||
Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking) | Daarnaast kunnen er als bijwerking ritmestoornissen optreden (pro-aritmische werking) | ||
=== Nortriptyline intoxicatie === | === Nortriptyline-intoxicatie === | ||
[[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline intoxicatie. Het | [[Afbeelding:ECG_nortr_intox.png|thumb| Een voorbeeld van ernstige nortriptyline-intoxicatie. Het natriumkanaalremmende effect uit zich in een verbreed QRS-complex en een verlengde QT-tijd.]] | ||
[[Afbeelding:ECG_TCA_intox.jpg|thumb| Ernstige intoxicatie met tricyclische antidepressiva.]] | [[Afbeelding:ECG_TCA_intox.jpg|thumb| Ernstige intoxicatie met tricyclische antidepressiva.]] | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
=== Amitriptyline intoxicatie === | === Amitriptyline-intoxicatie === | ||
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline intoxicatie. Het remmende effect van het natriumkanaal uit zich in een verbreed QRS complex.]] | [[Afbeelding:ECG_amitr_OD_during.jpg|thumb| Een voorbeeld van ernstige amitriptyline-intoxicatie. Het remmende effect van het natriumkanaal uit zich in een verbreed QRS-complex.]] | ||
[[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een | [[Afbeelding:ECG_amitr_OD_before.jpg|thumb| Een ecg van dezelfde patiënt vóór de intoxicatie.]] | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
Regel 52: | Regel 50: | ||
==Myocarditis== | ==Myocarditis== | ||
[[w:Myocarditis|Myocarditis]] is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, | [[w:Myocarditis|Myocarditis]] is een ontsteking van het myocard en interstitium. De symptomen zijn vage borstpijn, abnormale hartslag en progressief hartfalen. Het kan allerlei oorzaken hebben: viraal, bacterieel, schimmel, parasiet, spirocheet, auto-immuun, borreliose (ziekte van Lyme) en AIDS. | ||
Acute myocarditis veroorzaakt aspecifieke ST veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T | Acute myocarditis veroorzaakt aspecifieke ST-veranderingen. Deze kunnen gepaard gaan met zowel supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen en T-golfafwijkingen komen ook voor. | ||
==Longembolie== | ==Longembolie== | ||
Regel 60: | Regel 58: | ||
==Longemfyseem== | ==Longemfyseem== | ||
Het | Het ecg toont in de afleidingen I, II, III laagvoltage-QRS-complexen. Tevens vindt men een rechterasdraaiing (negatief QRS-complex). Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde weerstand waartegen de rechterkamer moet pompen. Dit leidt tot rechterkamerhypertrofie. | ||
==Pacemaker== | ==Pacemaker== | ||
Zie het eigen hoofdstuk [[Pacemaker]] | Zie het eigen hoofdstuk [[Pacemaker]] | ||
== | ==Tamponnade== | ||
[[Afbeelding: | [[Afbeelding:ECG000028.jpg|thumb|Elektrische alternans]] | ||
Bij een | Bij een tamponnade bevindt zich zoveel vocht in het hartzakje dat het hart samengedrukt wordt en niet meer goed kan pompen. Dit kan worden veroorzaakt door een pericarditis of een myocarditis. Ook na een myocardinfarct kan dit voorkomen, het syndroom van Dressler. | ||
Indien bij patiënten met kanker pericardvocht en een | Indien bij patiënten met kanker pericardvocht en een tamponnade voorkomt is dit vaak een uiting van de ziekte: dit heet een pericarditis carcinomatosa. | ||
Het | Het ecg bij een harttamponnade toont: | ||
* | *Sinustachycardie | ||
* | *Laagvoltage-QRS-complexen, [[microvoltages]] | ||
*Alternatie van de QRS complexen, veelal in een 2:1 ratio. | *Alternatie van de QRS-complexen, veelal in een 2:1-ratio. Elektrische alternans wordt ook gezien bij patiënten met myocardischemie, acute pulmonaire embolie, en tachyaritmiën | ||
*PR | *PR-segmentdepressie (dit is ook te zien bij een [[Ischemie#Atriaal_.2F_boezem_infarct|atriaal infarct]]) | ||
Als bij een patiënt met een | Als bij een patiënt met een harttamponnade de bloeddruk gemeten wordt kun je een pulsus paradoxus vinden. Dit betekent dat per hartslag de bloeddruk verandert. | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
==Ventriculair | ==Ventriculair aneurysma== | ||
[[image:Heart_left_ventricular_aneurysm_sa.jpg|thumb|Een ventriculair aneurysma van de voorwand door een doorgemaakt voorwandinfarct]] | [[image:Heart_left_ventricular_aneurysm_sa.jpg|thumb|Een ventriculair aneurysma van de voorwand door een doorgemaakt voorwandinfarct]] | ||
Het | Het ecg-patroon suggereert een acuut MI. Alle klassieke tekenen van een MI: Q-golven, ST-elevaties (> 1 mm, > 4 weken aanwezig) en T-golfinversies zijn aanwezig. Ter uitsluiting van een MI, is vergelijking met oude ecg's vereist (MI heeft jaren eerder plaatsgevonden). | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
==Gedilateerde | ==Gedilateerde cardiomyopathie== | ||
Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie. | Vaak ziet men hierbij een LBTB of een verbreed QRS-complex. Tevens zijn hier ook aspecifieke ST-veranderingen aanwezig. Daarnaast vindt men ook tekenen van linkerboezemdilatatie. | ||
==Hypertrofische | ==Hypertrofische obstructieve cardiomyopathie== | ||
HOCM is een erfelijke aandoening | HOCM is een erfelijke aandoening en vertoont meestal tekenen van [[ventrikelhypertrofie|linkerkamerhypertrofie]] en [[P_top_morfologie|linkerboezemdilatatie]]. | ||
== | ==Elektrolytstoornissen== | ||
Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen]] | Zie het eigen hoofdstuk: [[electrolytstoornissen|elektrolytstoornissen]] | ||
==Hypothermie== | ==Hypothermie== | ||
[[Afbeelding:osborne.png|thumb| een Osborne J golf]] | [[Afbeelding:osborne.png|thumb| een Osborne-J-golf]] | ||
[[Afbeelding:osborne_ecg.jpg|thumb| Een | [[Afbeelding:osborne_ecg.jpg|thumb| Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 32 graden Celsius. Sinusbradycardie en een Osborne-golf in V2-V5 zijn zichtbaar]] | ||
Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen | [[File:JJ0001.jpg|thumb|Een ecg van een patiënt met een kerntemperatuur van 28 graden Celsius toont sinusbradycardie, duidelijke QT-verlenging en Osborne-golven]] | ||
* | Bij onderkoeling vindt men een aantal karakteristieke afwijkingen: | ||
* sinusbradycardie | |||
* verlenging QTc-interval | * verlenging QTc-interval | ||
* ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen) | * ST-elevatie (onderwand en links-precordiale afleidingen) | ||
* Osborne-golven (trage | * Osborne-golven (trage deflecties aan het einde van het QRS-complex) | ||
{{clr}} | {{clr}} | ||
== | ==Ecg-uitingen van cerebrale aandoeningen== | ||
[[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| | [[Afbeelding:ECG_SAB.png|thumb| Ecg van een 74-jarige patiënte met een subarachnoïdale bloeding. Met name de negatieve T-toppen en de QT-verlening vallen op.]] | ||
In 1938 publiceerde Aschenbrenner <cite>Aschenbrenner</cite> dat | In 1938 publiceerde Aschenbrenner <cite>Aschenbrenner</cite> dat repolarisatatiestoornissen kunnen optreden bij intracraniële drukverhoging. Sindsdien zijn er veel publicaties verschenen waarbij ecg-afwijkingen zijn beschreven bij aandoeningen van het centrale zenuwstelsel. | ||
De | De ecg-afwijkingen die zijn beschreven zijn: | ||
*ST-elevaties, | *ST-elevaties, | ||
*ST-depressie, | *ST-depressie, | ||
*T- | *T-topveranderingen, waarbij diepe negatieve T's over de precordiale afleidingen het meest frequent worden beschreven, | ||
*verlengde QT-tijd | *verlengde QT-tijd, | ||
*prominente | *prominente U-golven. | ||
Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij [[w:Subarachnoid_hemorrhage|subarachnoïdale bloedingen (SAB)]] (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 | Deze afwijkingen worden frequent beschreven bij [[w:Subarachnoid_hemorrhage|subarachnoïdale bloedingen (SAB)]] (indien serieel gemeten is bij bijna iedere SAB-patiënt op tenminste 1 ecg een afwijking te zien), maar ook bij [[w:Subdural_haematoma|subdurale hematomen]], ischemische [[w:Cerebrovascular_accident|CVA]]'s, [[w:Brain_tumor|hersentumoren]], [[w:Guillain-Barre|Guillain-Barré]], [[w:Epilepsy|epilepsie]] en bij [[w:Migraine|migraine]]. De ecg-afwijkingen zijn over het algemeen reversibel en hebben beperkte prognostische waarde. Toch kunnen de repolarisatieafwijkingen gepaard gaan met myocardschade en echocardiografische afwijkingen. De oorzaak van de ecg-afwijkingen is niet geheel duidelijk. Gedacht wordt aan een overstimulatie van het sympathische zenuwstelsel en een daarop volgende "catecholaminestorm". | ||
==Contusio cordis / Commotio cordis== | ==Contusio cordis / Commotio cordis== | ||
[[w:Cardiac_contusion|Contusio cordis]] (contusio cerebri = 'hersenschudding', contusio cordis dus een 'hartschudding) wordt veroorzaakt door stomp borsttrauma, meestal als gevolg van een auto- of motorongeluk of bij vechtsporten<cite>Maron</cite>. Hierbij kunnen ritmestoornissen optreden of hartfalen. De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek en echocardiografie. | [[w:Cardiac_contusion|Contusio cordis]] (contusio cerebri = 'hersenschudding', contusio cordis dus een 'hartschudding') wordt veroorzaakt door een stomp borsttrauma, meestal als gevolg van een auto- of motorongeluk of bij vechtsporten<cite>Maron</cite>. Hierbij kunnen ritmestoornissen optreden of hartfalen. De diagnose wordt gesteld met behulp van bloedonderzoek en echocardiografie. | ||
Mogelijke afwijkingen op het | Mogelijke afwijkingen op het ecg zijn:<cite>Sybrandy</cite> | ||
'''Niet-specifieke afwijkingen''' | '''Niet-specifieke afwijkingen''' | ||
*Pericarditis-achtige ST elevatie of PTa depressie | *Pericarditis-achtige ST-elevatie of PTa-depressie | ||
*Verlengd QT interval | *Verlengd QT-interval | ||
'''Myocardschade''' | '''Myocardschade''' | ||
* | *Nieuwe Q-golven | ||
*ST-T | *ST-T-segmentelevatie of -depressie | ||
'''Geleidingsstoornissen''' | '''Geleidingsstoornissen''' | ||
* | *Rechterbundeltakblok | ||
*Fasciculair blok | *Fasciculair blok | ||
*AV geleidingsstoornissen (1e, 2e | *AV-geleidingsstoornissen (1e-, 2e- en 3e-graads-AV-blok) | ||
''' | '''Aritmieën''' | ||
*Sinustachycardie | *Sinustachycardie | ||
*Atriale en ventriculaire extrasystolen | *Atriale en ventriculaire extrasystolen | ||
Regel 140: | Regel 138: | ||
*Atriale tachycardie | *Atriale tachycardie | ||
==Lown Ganong Levine | ==Lown-Ganong-Levine-syndroom== | ||
Het Lown Ganong Levine | Het Lown-Ganong-Levine-syndroom is een pre-excitatiesyndroom waarbij de atria verbonden zijn met het onderste deel van de AV-knoop of Hisbundel. Op het ecg zie je het volgende: | ||
* kort PR interval, < 120 ms | * kort PR-interval, < 120 ms | ||
* normaal QRS complex | * normaal QRS-complex | ||
* geen delta wave | * geen delta-wave | ||
==Linker en | ==Linker- en rechterbundeltakblok== | ||
zie: [[Geleidingsvertraging]] | zie: [[Geleidingsvertraging]] | ||
==Cocaïne-intoxicatie== | |||
<!--col1-->[[Image:JJ00001.jpg|200px]] | |||
==Referenties== | ==Referenties== | ||
Regel 158: | Regel 157: | ||
#Maron pmid=14681516 | #Maron pmid=14681516 | ||
</biblio> | </biblio> | ||